600 रुपयात प्रिंटिंग मशीन आणि 41.7 कोटी पुस्तकांची छपाई!
गांधी शांतता पुरस्कारासाठी निवड झाल्याबद्दल पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी गीता प्रेसचे अभिनंदन केले. त्यांनी ट्विट करून लिहिले, ‘गीता प्रेसने 100 वर्षांत लोकांमध्ये सामाजिक आणि सांस्कृतिक बदल घडवून आणण्याच्या दिशेने कौतुकास्पद काम केले आहे.’ गांधी शांतता पुरस्काराने सन्मानित संस्थेला किंवा व्यक्तीला एक कोटींची रक्कमही दिली जातेआपल्या परंपरेनुसार, गीता प्रेस कोणताही सन्मान स्वीकारत नाही. मात्र, ही परंपरा मोडून पुरस्कार स्वीकारला जाईल, मात्र त्यासोबत मिळणारी रक्कम घेतली जाणार नाही, असा निर्णय बोर्डाच्या बैठकीत घेण्यात आला आहे .गीता प्रेसचे व्यवस्थापक लालमणी तिवारी यांनी सांगितले की, गीता प्रेसने गेल्या 100 वर्षांत एकही पुरस्कार स्वीकारलेला नाही. यावेळी व्यवस्थापनाने पुरस्कार स्वीकारण्याचा निर्णय घेतला आहे, मात्र पुरस्कारासोबत येणारे एक कोटी रुपये आम्ही घेणार नाही.
गीता प्रेसची Geeta Press स्थापना 1923 मध्ये झाली. हे जगातील सर्वात मोठ्या प्रकाशकांपैकी एक आहे. त्याने 14 भाषांमध्ये 417 दशलक्ष पुस्तके प्रकाशित केली आहेत. यामध्ये श्रीमद्भागवत गीतेच्या 1621 लाख प्रतींचा समावेश आहे. गीता प्रेसच्या स्थापनेमागचा उद्देश सनातन धर्माच्या तत्त्वांचा प्रचार करणे हा होता. हनुमान प्रसाद पोद्दार हे गीता प्रेसच्या ‘कल्याण’ मासिकाचे आजीवन संपादकही होते. स्थापनेनंतर पाच महिन्यांनी गीता प्रेसने 600 रुपयांना प्रिंटिंग मशीन विकत घेतले होते. गीता प्रेसच्या संग्रहात 3,500 हून अधिक हस्तलिखिते आहेत. गीता प्रेसने आतापर्यंत 41.7 कोटींहून अधिक पुस्तके छापली आहेत. हिंदी व्यतिरिक्त ही पुस्तके मराठी, गुजराती, ओडिया, संस्कृत, तेलुगु, कन्नड, नेपाळी, इंग्रजी, बांगला, तमिळ, आसामी आणि मल्याळम अशा १४ भाषांमध्ये आहेत. गीता प्रेसने आतापर्यंत श्रीमद भगवद्गीतेच्या 16.21 कोटींहून अधिक प्रती छापल्या आहेत. याशिवाय तुलसीदासांच्या 11.73 कोटी रचना आणि पुराण आणि उपनिषदांच्या 2.68 कोटी प्रती छापण्यात आल्या आहेत.
कर्मचाऱ्यांचा संपडिसेंबर 2014 ला गीता प्रेसचे Geeta Press कर्मचारी संपावर बसले. कर्मचाऱ्यांचा हा संप पगारासाठी होता. यानंतर गीता प्रेसच्या तीन कर्मचाऱ्यांनाही काढून टाकले होते. मात्र, नंतर कर्मचारी संघटना आणि गीता प्रेसचे विश्वस्त यांच्यात झालेल्या बैठकीत हा प्रश्न सोडवण्यात आला. गीता प्रेसनेही त्या तीन कर्मचाऱ्यांना परत कामावर घेतले होते.गीता प्रेसच्या इतिहासात पहिल्यांदाच जवळपास तीन आठवडे बंद राहिले. कर्मचाऱ्यांच्या मागण्या मान्य केल्यानंतर गीता प्रेसमध्ये पुन्हा कामकाज सुरू करण्यात आले.
राजकीय वाद सुरुगीता प्रेसला Geeta Press यंदाचा गांधी शांतता पुरस्कार जाहीर झाल्यानंतर राजकीय वाद सुरू झाला आहे. ज्युरीच्या निर्णयावर काँग्रेस पक्षाने जोरदार टीका केली आहे. काँग्रेस नेते जयराम रमेश म्हणाले की, गीता प्रेसला गांधी शांतता पुरस्कार देणे म्हणजे सावरकर आणि गोडसे यांचा सन्मान करण्यासारखे आहे. या पक्षाच्या लोकांमध्ये हिंदूंबद्दल किती द्वेष आहे, हे काँग्रेस नेत्याच्या वक्तव्यावरून दिसून येते, असे नागरिकांचे म्हणणे आहे.