संभोग हा केवळ एक शारीरिक क्रिया नसून, मानसिक आणि शारीरिक आरोग्यासाठी देखील महत्त्वाचा आहे. परंतु, संभोगाचा योग्य वारंवारता काय असावी, याबाबत अनेकांच्या मनात शंका असते. काही लोक जास्त वेळा संभोग करण्यास प्राधान्य देतात, तर काहींना कमी वेळा देखील समाधानकारक वाटते.
वैज्ञानिक संशोधन आणि तज्ज्ञांचे मत यावरून आपण समजून घेऊया की आठवड्यात किती वेळा संभोग करणे आरोग्यासाठी उपयुक्त ठरू शकते.
संशोधन काय सांगते?
तज्ञ आणि संशोधकांनी विविध अभ्यासांमधून असे आढळले आहे की नियमित संभोग केल्याने मानसिक, भावनिक आणि शारीरिक आरोग्यावर सकारात्मक परिणाम होतो. अमेरिकन सेक्सोलॉजिस्ट आणि मानसशास्त्रज्ञांनी केलेल्या एका अभ्यासानुसार, सरासरी जोडप्यांनी आठवड्यात १ ते ३ वेळा संभोग करावा असे सुचवले आहे.
संभोगाची वारंवारता वय आणि जीवनशैलीनुसार
वय २०-३०: या वयोगटातील लोकांमध्ये लैंगिक ऊर्जा जास्त असल्याने, आठवड्यात ३-५ वेळा संभोग करणे सामान्य आहे.
वय ३०-४०: करिअर, कुटुंब आणि जबाबदाऱ्या यामुळे संभोगाची वारंवारता थोडी कमी होते. यासाठी २-३ वेळा योग्य मानले जाते.
वय ४०-५०: हार्मोनल बदल आणि ताणतणाव यामुळे आठवड्यात १-२ वेळा संभोग केला तरी आरोग्यास लाभदायक ठरू शकतो.
वय ५० आणि पुढे: लैंगिक इच्छेत घट होऊ शकते, परंतु नियमित शारीरिक संपर्क राखल्याने भावनिक बंध वाढतो.
संभोगाचे आरोग्यदायी फायदे
१. मानसिक आरोग्यास मदत
संभोगादरम्यान मेंदूमध्ये ऑक्सिटोसिन आणि एंडॉर्फिन हार्मोन्स स्रवले जातात, जे तणाव आणि चिंता कमी करतात.
नैराश्य आणि मानसिक तणाव टाळण्यास मदत होते.
२. हृदयाच्या आरोग्यास उपयुक्त
नियमित संभोग केल्याने ब्लड सर्क्युलेशन सुधारते आणि हृदयाचे कार्य अधिक चांगले होते.
हृदयविकाराचा धोका कमी होतो.
३. प्रतिकारशक्ती वाढवते
संभोग केल्याने इम्युनोग्लोबिन-A (IgA) नावाचे रोगप्रतिकारक तत्त्व वाढते, जे सर्दी-खोकला यांसारख्या संसर्गांपासून बचाव करते.
४. झोप सुधारते
संभोगानंतर शरीरात मेलाटोनिन हार्मोन स्रवतो, ज्यामुळे झोप अधिक शांत आणि गाढ लागते.
५. वजन नियंत्रणात राहते
एक संभोग सत्र सरासरी ७५ ते १०० कॅलरी बर्न करते, जे व्यायामाचा एक प्रकार म्हणूनही उपयोगी ठरू शकते.
कमी किंवा जास्त संभोग केल्याने होणारे परिणाम
१. कमी संभोग केल्याने:
लैंगिक इच्छा कमी होऊ शकते.
मानसिक तणाव आणि असंतोष निर्माण होऊ शकतो.
नातेसंबंधांमध्ये दुरावा निर्माण होऊ शकतो.
२. जास्त संभोग केल्याने:
शरीरावर अधिक थकवा जाणवू शकतो.
लैंगिक सुखाची तीव्रता कमी होऊ शकते.
इम्युनिटी कमजोर होण्याची शक्यता असते.
तज्ज्ञांचे मत
तज्ज्ञ असे सांगतात की संभोगाची वारंवारता प्रत्येक व्यक्तीनुसार वेगळी असते. मुख्य म्हणजे, संभोगाचा आनंद दोघांनाही मिळाला पाहिजे. काही लोकांसाठी आठवड्यातून एकदाही पुरेसा ठरतो, तर काहींसाठी ३-४ वेळा अधिक समाधानकारक असते. यासाठी जोडीदाराच्या इच्छेनुसार योग्य तो समन्वय साधणे महत्त्वाचे आहे.
संभोगाच्या योग्य वारंवारतेसाठी कोणताही ‘एकच नियम’ नाही. तो प्रत्येकाच्या वय, जीवनशैली, शरीराची गरज आणि मानसिक स्थितीनुसार ठरतो. सरासरी, आठवड्यात २-३ वेळा संभोग करणे शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यासाठी उपयुक्त मानले जाते. मात्र, जास्त किंवा कमी संभोग केल्याने शरीरावर आणि मनावर होणाऱ्या परिणामांची जाणीव ठेवणे गरजेचे आहे. आपल्या जोडीदारासोबत संवाद साधून परस्पर सहमतीने योग्य वेळ निश्चित करणे हेच आरोग्यदायी आणि आनंदी वैवाहिक जीवनासाठी महत्त्वाचे आहे.
